راشئ کونګ مو راوستلی دی!

يارانو تاسې دې روغ ياست!

درسونه خو پيل شوي، څه حال مو دی، ګورئ غيرحاضري به نه کوئ، په خپل وخت به ښوونځي ته ځئ.

نن مو د کونګ په اړه مطلب درته تيار کړی دی. دغه ډېر مشهور مرغه دی، مطلب ولولئ، خو ګورئ بيا به يې په ټولګي کې له نورو ملګريو سره هم شريکوئ.

کونګ په سترګو او غږ مشهور مرغه دی. دا هغه مرغه دی چې مختلف غږونه باسي او په افغانستان کې تر ډېره خلک دې مرغه ته په ښه نظر نه ګوري. په خلکو کې عام نظر دا دی چې ياد مرغه د شپې ذکر کوي، خو چې سهار را نږدې شي، بيا انګولي.

د کونګ د جسم پورتنۍ برخه سوررنګه او وزر يې سپین رنګ لري، د خولې جوړښت يې ګرد دی، پښې يې ژېړبخونې او تورې دي، د ښځينه په بدن يې داغونه لږ ډېر وي، په غوړېدلو وزرونو تر دريو فټونو پورې الوتلای شي، ښځینه کونګ د نر په پرتله درند وي، د کونګانو ۱۶ ډوله موندل شوي دي.

کونګ تر ځان کوچني مرغان ښکار کوي او خپل ځان له ښکار کېدو ساتي. هسې خو موږکان، سویان، مرغۍ او حشرې د بزګرانو لوی دښمنان دي، خو کونګ د دې ټولو دښمن دی او بزګران له لویې ستونزې ژغوري؛ ځکه خو کونګ د بزګرانو ملګری ګنل کېږي. په عمومي ډول کونګان له يوه تر دوو کلونو پورې عمر کوي .

کونګ کوچني مرغان ټول تېروي، خو غټ مرغان او حشرې بیا ټوټه ټوټه کوي، په عامه توګه کونګ خپله ځاله په داسې ځایونو کې جوړوي چې له ځمکې شل مټره لوړه وي، یا په خرابو، ړنګو ځایونو، کاریزونو او څاوو کې اوسېږي .

کونګ خپلو سترګو ته حرکت نه شي ورکولای، هغه یوازې مخامخ ليدای شي، د نورو مرغانو په پرتله د کونګ بڼې ډېرې نرمې او پستې دي؛ ځکه خو د الوتلو پر مهال هيڅ غږ نه لري، له همدې امله په ډېره اساني ښکار کوي او کمزوري مرغان خواران نه باندې خبرېږي.

د کونګ د اورېدو قوت ډېر پياوړی دی، خو غوږونه يې نه ښکارېږي؛ ځکه چې د هغه غوږونه د سترګو او وزرانو شا ته پټ دي. کونګ د شپې په تیاره کې د خپل ښکار د ټيټ اواز په اورېدو سره هم د هغه لوری مالوموي او ښکار کوي يې.

کونګ له نورو مرغانو بېل ډول پنجې لري چې څلور نوکان پکې دي. د دغه مرغه پښې لږ غټې او پنجې او نوکان يې ډېر پياوړي وي. مښوکه يې د نورو الوتونکيو غوندې تېره او کږه ده، د بڼکو له امله يې مښوکه کمه ښکارېږي.